Dames en heren,
Vandaag precies dertig jaar geleden
klonk er een harde klap op de luchthaven Los Rodeos hier op Tenerife.
Het was een klap die ons tot op de dag van vandaag stil maakt. Het
onvoorstelbare aantal van 583 mensen vond de dood. 583 mensen,
weggerukt uit de kring van hun gezin, hun familie, hun vrienden en
hun gemeenschap. Daar zijn geen gemakkelijke woorden voor. Laat
staan dat er woorden zijn die de pijn en het gemis kunnen wegnemen
van u, die nu al dertig jaar met de gevolgen van de ramp leeft. Het
verdriet slijt misschien, maar verdwijnt nooit. Of zoals de heer
Groenewoud het laatst in een interview zei: ‘De ramp is een wond,
die nog altijd verzorging nodig heeft.’
De herdenkingsdienst die destijds in
Nederland werd gehouden, maakt voor altijd deel uit van ons
collectieve geheugen. Een vliegtuighangar waar de kisten rijen dik
stonden opgesteld. Sprekers die naar de juiste woorden zochten, en
ze maar met moeite vonden. En vooral: het verdriet en de
verbijstering op de gezichten van de achterblijvers. Wie die
hartverscheurende beelden heeft gezien, vergeet ze nooit meer. Ik
was toen zelf nog maar een paar jaar oud, maar zelfs bij mij staan
deze beelden op het netvlies gebrand. Vooral ook omdat ik me
levendig herinner hoe aangedaan mijn ouders waren.
Het indrukwekkende monument dat nu op de
berg Mesa Mota is geplaatst, staat er in de eerste plaats voor u.
Het staat er om te gedenken, herinneringen te delen en over grenzen
heen troost te zoeken bij elkaar. Dat is het allerbelangrijkste.
Maar ik beschouw het monument ook als een waarschuwing aan de
mondiale luchtvaartwereld; de waarschuwing dat veiligheid een
permanente opdracht is. De kunstenaar Ruud van de Wint noemt zijn
schepping zelf een symbool van oneindigheid. Ik schaar daar graag
ook de plicht onder om ons oneindig in te spannen voor een zo veilig
mogelijke luchtvaart.
Na de ramp op Los Rodeos is er veel
veranderd. Veiligheidsprocedures werden aangescherpt en de
technische eisen aan vliegtuigen opgeschroefd. Maar het kan altijd
beter en het moet altijd beter. Want ook na 23 maart 1977 is de
wereld nog regelmatig opgeschrikt door luchtvaartrampen. In
Nederland denken we daarbij meteen aan de El Al boeing die zich op 4
oktober 1992 in een Amsterdams flatgebouw boorde. Maar ik denk
natuurlijk ook aan 11 september 2001, de dag dat de wereld de adem
inhield toen vliegtuigen werden ingezet als terroristisch wapen. En
nog onlangs verongelukten in Indonesië 21 mensen met een toestel van
Garuda. Het zijn ongelijksoortige gebeurtenissen die ik noem, maar
ze hebben één ding gemeen: de prijs van vele onschuldige
mensenlevens. Wij kunnen en mogen daar niet in berusten.
Luchtvaartveiligheid is geen zaak van compromissen en mag dat ook
nooit worden.
Dames en heren, ik ben me er ten diepste
van bewust dat nieuwe rampen niet alleen nieuwe wonden slaan, maar
ook oude wonden openrijten. Wonden die – in de woorden van de heer
Groenewoud – onderhoud nodig hebben. Daarvoor zijn wij hier vandaag
bij elkaar. Daarom moest het Tenerife Memorial er ook komen, als een
plek van stilte en bemoediging.
Vandaag betuigen wij ons respect aan de
583 slachtoffers. Vandaag zoeken wij steun bij elkaar. Ieder doet
dat vanuit zijn eigen perspectief en met zijn eigen persoonlijke
herinneringen. Maar ik ben er van overtuigd dat samen herdenken
helpt; niet om te vergeten, want dat mogen we niet laten gebeuren,
maar wel om het verdriet te verwerken. Ik wens u daarbij alle kracht
toe.
Dank u wel
|
More languages
English
Nederlands
