Goedemiddag,
Bijna 600 slachtoffers van het
gruwelijkste ongeluk in de geschiedenis van de luchtvaart is
niet iets dat men makkelijk vergeet. En zeker niet diegenen die
die dag, 27 maart 1977, iets na vijven, op dramatische en
onrechtvaardige, wrede wijze, zoals in alle catastrofes, een
familielid of een geliefde verloren. Ook diegenen die, op de een
of andere manier betrokken waren, onder moeilijke en
traumatische omstandigheden, bij de medische, humaniaire of
psychologische hulpverlening, of de 60 overlevenden, zullen het
nooit vergeten. En ook niet diegenen die hielpen bij de trieste
taak van het bergen en balsemen van de resten van de
slachtoffers van de twee vliegtuigen.
Dokters, verplegers, medische
studenten, Nederlandse en Amerikaanse specialisten belast met
het identificeren van de stoffelijke resten; Het personeel van
de luchthaven en de luchtvaartauthoriteiten, de brandweer, het
leger, burgers te voet, verantwoordelijken van de instanties op
het eiland... Allen kwamen solidair en vol overgave in aktie.
Niemand van hen zal dit ooit vergeten. En ook de bevolking van
Tenerife zal dit nooit vergeten. Het ongeluk met de jumbos van
de KLM en Pan American Airlines op de luchthaven van Los Rodeos
zal voor altijd gegrift staan in het collectieve geheugen van de
inwoners van Tenerife als de grootste tragedie die hier ooit
heeft plaatsgevonden.
Het is nu 30 jaar geleden en de
herinnering blijft. Vandaag vertalen de nabestaanden van de
slachtoffers samen met de rest van de wereld, deze herinnering
in een plechtigheid die tegelijkertijd een eerbetoon en een
uiting van hoop is. Een eerbetoon aan hen die er niet meer zijn;
aan hen die hun leven verloren op ons eiland. En hoop, omdat het
ongeluk de veiligheid van alle luchthavens in de hele wereld
heeft beinvloed. Helaas waren er 583 slachtoffers voor nodig om
de toenmalige burgerluchtvaartnormen aan te passen en heeft het
tragische ongeval ertoe bijgedragen dat vele technici,
specialisten overal ter wereld ervoor zorgdagen dat dit nooit
meer kan gebeuren.Er zijn 3 decennia voorbijgegaan, maar nog
steeds is het moeilijk om over dit verschrikkelijke ongeluk te
praten.
Juist vanwege de omvang van het
ongeluk en de consternatie die het teweegbracht, is er veel
aandacht besteed om uit te zoeken wat de preciese oorzaak is
geweest. Want het is duidelijk dat de regels nageleefd werden en
dat de voorgeschreven procedures gevolgd werden. Maar het is ook
duidelijk dat er sprake was van een opeenvolging van
fataliteiten die de statistieken omvergooiden. Het feit dat het
vliegveld van Gando dicht was, de overbelasting van Los Rodeos,
de weersomstandigheden en vele andere menselijke en
organisatorische factoren hebben bijgedragen.
Vandaag de dag zijn we er allen van
overtuigd dat we niet mogen vergeten wat er op 27 maart 1977 is
gebeurt, zodat de tragedie zich niet zal herhalen. En we zijn er
ook van overtuigd dat de beste manier om dit te verwerken het
tot het uiterste gaan in de veiligheid van onze vliegtuigen en
luchthavens is.
Het monument dat we vanmiddag zullen
onthullen op de Mesa Mota is een eerbetoon aan alle
slachtoffers. En het zal tevens dienen als herinnering aan wat
er is gebeurd en wat nooit meer zal mogen gebeuren. De
wenteltrap, ontworpen door de onlangs overleden Rudi van de
Wint, zal een permanente uitnodiging tot herdenken zijn.
Op 27 maart 1977 werd de kracht van vele
personen op de proef gesteld. De overlevenden die eerst een
verschrikking meemaakten, en daarna met hun lichamelijke en
geestelijke verwondingen moesten omgaan. En de nabestaanden van de
slachtoffers die hebben moeten leren leven met het verlies van hun
dierbaren. En ook werd het inkasseringsvermogen van de bevolking van
Tenerife, in de nasleep van de ramp, op de proef gesteld. Een
bevolking die als blok in aktie kwam, met medeleven en
menselijkheid. Een bevolking die destijds nog aan het begin stond
van haar economische ontwikkeling, en wiens sociale voorzieningen en
infrastructuur nog onderontwikkeld waren. Ondanks het gebrek aan
middelen en materieel hielpen de mensen op Tenerife met alles wat in
hun macht lag, met hun respekt, hun solidariteit en hun medeleven.
Als laatste zou ik graag, in naam van de
regering en die van alle canarische burgers, de verdienste van Jan
Groenewoud willen onderstrepen, en de taak die hij op zich heeft
genomen ten behoeve van de herdenking van de slachtoffers. Zijn
persoonlijke verdriet is indrukwekkend. De omvang van het verlies:
Zeven familieleden in die ene middag, voor een 20 jarige, is
onvoorstelbaar.
Maar ook zijn herstellingsvermogen en
zijn inzet om dit ongeluk niet te doen vergeten zijn tekens van zijn
sterke persoonlijkheid en innerlijke kracht. Door middel van de
Stichting Nabestaanden Slachtoffers Tenerife, door hem opgericht, is
hij in kontakt gekomen met veel overlevenden van het ongeluk en met
veel nabestaanden van de slachtoffers. Hij heeft de herinnering
levend gehouden en is niet gestopt voordat deze
herdenkingsplechtigheden werkelijkheid werden.
De confrontatie met een catastrofe zoals
die heeft plaatsgevonden op Los Rodeos is niet makkelijk. Maar allen
die hier aanwezig zijn hebben dat gedaan, en dat is
bewonderenswaardig. U toont aan dat de mens in staat is de grootste
tragedies te verwerken en verder te gaan. Zonder twijfel, de pijn,
de emoties, en de herinneringen zullen altijd in uw harten blijven,
net zoals uw geliefden.
Gelooft u me als ik u zeg dat ze ook
voor altijd in het geheugen van het volk van Tenerife en dat van de
Canarische Eilanden zullen zijn.
Hartelijk dank.
|